Często słyszy się, że biskup X jest bardziej liberalny niż biskup Y, a biskup Z to prawdziwy konserwatysta. Czy użycie takich pojęć jak liberał i konserwatysta ma sens w kontekście instytucji Kościoła Katolickiego? Czasami tak, ale wszystko zależy od kontekstu w jakim pojęcia te są używane.
Przede wszystkim musimy uporządkować i odróżnić od siebie bardzo ważne pojęcia teologiczne. Pomimo, że Kościół wyraża swoje zdanie w różnych dziedzinach życia społecznego, istnieje fundamentalna różnica pomiędzy nauczaniem na temat aborcji a napominaniem by pomagać bliźniemu. Nauczanie pierwsze jest dla każdego katolika ściśle określone, te drugie pozwala na szerszą interpretację. Mówiąc ogólnie, nauczanie Kościoła dzieli się na trzy rodzaje: dogmaty, doktrynę, i naukę społeczną.
Dogmat to esencja wiary Katolickiej. Dogmatem jest na przykład nauczanie, że jest jeden Bóg w trzech osobach (Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty). Dogmaty, tak jak aksjomaty matematyczne, są akceptowane jako prawdziwe i dlatego nie podlegają interpretacji. Dogmaty można tylko przyjąć albo odrzucić. Ciężko sobie wyobrazić biskupa który naucza, że Syn Boży nigdy nie istniał. Taki biskup bardzo szybko znalazłby się poza instytucją Kościoła.
Doktryna jest bardziej plastyczna niż dogmaty ponieważ otwarta jest na pewnego rodzaju zmiany. Dzięki postępowi nauki, nauczanie Kościoła na temat aborcji jest dziś bardziej dojrzałe niż 1500 lat temu (zobacz także tutaj). Należy jednak podkreślić, że zmiana doktryny to nie to samo co jej mutacja, rozumiana jako przerodzenie się w coś nowego. Wręcz przeciwnie, w zrozumieniu Kościoła doktryna zmienia się dojrzewając. A więc poszczególna doktryna może jedynie stać się dogmatem. Właśnie dlatego na rysunku powyżej każdy dogmat to również doktryna, ale nie każda doktryna jest dogmatem. W sprawach doktryny również nie ma zbyt wiele miejsca na interpretację. Jeżeli chodzi o aborcję, to nawet najbardziej liberalny biskup wierny nauczaniu Kościoła, będzie bardziej ortodoksyjny niż przeciętny obywatel.
Nauka społeczna to najobszerniejszy zbiór nauk Kościoła. Nauka społeczna może dotyczyć takich tematów, jak ekonomia, polityka zagraniczna, czy ochrona środowiska. Istnieje tutaj różnorodność poglądów, ponieważ Kościół nie wypowiada się na żaden z tych tematów jednoznacznie. Właśnie dlatego niektórzy biskupi wspierają otwartą politykę imigracyjną, a inni nie. Pojęcia liberał i konserwatysta stają się tutaj przydatne ponieważ pomagają nam zrozumieć poglądy społeczne i polityczne danego biskupa. Możliwe jest jednak, że z różnych powodów dana nauka społeczna przeobrazi się w doktrynę; to właśnie w tym momencie tradycyjne łaty polityczne przestają być użyteczne.
